Gedurende de laatste tientallen jaren heeft de aquariumliefhebberij een enorme vlucht genomen, goeddeels te danken aan verbeterde inzichten en technieken en niet in de laatste plaats door de verbetering van de transportmethoden, waardoor het mogelijk werd dat de aquariaan de meest exotische soorten binnen zijn bereik kreeg. 

Het gehele assortiment aquariumvissen kan onderverdeeld worden in een groot aantal groepen, die alle hun eigen bewonderaars kennen.

Een van de speciale terreinen van de aquariumliefhebberij is het houden van Killi's, een tak van de liefhebberij, die tegenwoordig steeds meer in de belangstelling komt te staan, niet in de laatste plaats om de grote hoeveelheden kleur die deze soorten tooien. Daarnaast bezitten deze soorten ook een onwaarschijnlijk aanpassingsvermogen aan de extreme omstandigheden in hun vindgebied.

Killi's is de populaire benaming voor eileggende tandkarpers, welke vooral onder de liefhebbers van deze soorten wordt gebezigd. De naam Killi is afgeleid van het Engels, of liever gezegd uit het Amerikaans en is uiteindelijk als een overblijfsel van het oud Nederlands te zien. 
In de 16e en 17e eeuw vestigden vele Nederlandse kolonisten zich in het gebied dat nu tot de oostkust van de Verenigde Staten behoort. Deze pioniers brachten in dit nieuwe vaderland natuurlijk hun eigen taal mee, in dit geval dus het Oudnederlands. Een oude Nederlandse benaming voor een rivier of watertje is kil, nu bijvoorbeeld nog terug te vinden in onze Dordtse kil. De ongetwijfeld voor een groot deel, voor hen nieuwe vissen, die deze Kil's bevolkten werden gemakshalve maar aangeduid als kilvissen. Deze naam kilvissen bleef bestaan, ook nadat de Engelsen dit gebied onder hun heerschappij namen en werd verengelst tot de naam welke tegenwoordig meer gebruikt wordt, Killifishes, of binnen het Nederlandse taalgebied Killivissen.

In de Verenigde Staten komen we deze naam tegenwoordig nog steeds tegen bij een aantal tandkarpertjes van de oostkust, zoals de Marsh Killifish (Fundulus confluentus), de Banded Killifish (Fundulus diaphanus) en de Common Killifish (Fundulus heteroclitus), om er enkele te noemen.
Ook is deze naam terug te vinden in de namen van de verschillende organisaties over de hele wereld, waarvan de leden zich bezig houden met de verzorging, kweek en studie van de eileggende tandkarpers.
De oudste van deze organisaties is ongetwijfeld de American Killifish Association (A.K.A.), opgericht in de begin zestiger jaren, gevolgd door de British Killifish Association (B.K.A.) en de Deutsche Killifisch Gemeinschaft (D.K.G.).
Ook Nederland en België kennen hun Killiverenigingen zoals Killi Fish Nederland (de K.F.N.), de Belgische Killifish Vereniging (B.K.V.) voor de Nederlandstaligen en de Association des Killiphiles Francophones de Belgique voor de Franstaligen.

Ondanks hun vele positieve kanten hebben Killi's bij vele aquarianen echter nog steeds een slechte naam, waarvan de korte levensduur wel de meest gehoorde is.
Het is kennelijk een onuitroeibaar begrip, als zouden Killi's en seizoenvissen synoniemen zijn.
Inderdaad bevat de grote groep eileggende tandkarpers een aantal, zogenaamde seizoenvissen of jaarvissen. Deze soorten bezitten een geheel eigen aanpassing aan klimatologische omstandigheden in bepaalde streken, waarvan een kort leven het gevolg is. Maar deze groep is beslist niet groter dan zo'n 10% van het gehele Killibestand.
Maar ook seizoenvissen hebben door hun zeer bijzondere manier van voortplanten hun eigen charme en de korte levensduur hoeft beslist geen beletsel te zijn, ook deze soorten eens te houden.

Het is de opzet van deze inleiding de beginnende Killi liefhebber in de juiste richting te leiden, en gaat uit van het allereerste beginpunt. De gegeven informatie is beslist niet alleen zaligmakend te noemen en de meer gevorderde liefhebber zal er ongetwijfeld zijn eigen ervaringen aan toe kunnen voegen, maar het geheel moet meer als een handleiding gezien worden om zonder al te grote moeilijkheden door de ongetwijfeld komende tegenslagen te rollen.

​

Tekst: Ruud Wildekamp.

​

© Copyright , R.H. Wildekamp & KilliFish Nederland.