Lang geleden mocht ik het geluk smaken een stel Aphyosemion bualanum op de kop te tikken, in de tijd dat die nog heel zeldzaam waren. Door de tijd heen is die soort weer verdwenen uit de bak... Het "toeval" wilde, dat ik ooit aan de westelijke kant van het Jade- Plateau moest zijn en zo kon ik de soort weer vangen. Aphyosemion bualanum is genoemd naar de plaats Buala, thans gelegen in de Centraal Afrikaanse Republiek, in een gebied dat ooit bij het Duitse "Kamerun" behoorde. De plaats ligt tegen de oostkant van datzelfde Jade- Plateau, eigenlijk niet meer dan een 1000 m. hoge uitloper van het Adamaoua gebergte. In alle watertjes eromheen, noord, west en zuid is steeds dezelfde vis te vinden, zij het in nogal verschillende variaties. Maar laatst kon ik mijn geliefde visje niet meer vinden...
Bestaat niet meer...!
Dus ik kan ook geen nieuwe krijgen. Zijn al die plaatsen dan leeggevist? Nee, zeker niet en dezelfde vis zit er nog in flinke aantallen. Het probleem is van een heel andere orde.......! Je schijnt ze heden ten dage te moeten zoeken onder de naam Aphyosemion elberti.
De één of andere deskundige heeft in een museum naar de verzamelde lijkjes van de oorspronkelijke Aphyosemion bualanum zitten kijken en kwam tot de ontdekking dat het een andere vis zou moeten zijn dan die wij er voor hielden. En dus werd de vis, na een werkzaam leven van 30 jaar, zonder verdere uitleg, omgedoopt tot Aphyosemion elberti. Toen de heren Grell en Kohler een paar jaar geleden in Buala waren, wist niemand iets van die "andere" vis, die daar zou moeten wonen. De stroom langs het dorpje was uitgedroogd, dus was er ook niets te vangen. En verder zwemmen overal rondom Buala dezelfde vissen, die wij, onnozelen, altijd voor Aphyosemion bualanum versleten.
Wat is wetenschap toch moeilijk! En nu wordt, zonder dat tastbaar bewijsmateriaal nodig is, zomaar de naam Aphyosemion elberti van stal gehaald, een naam die ongeveer 70 jaar niet gebruikt is.
Als er nu toch een zorgvuldige studie aan te pas komt, neem dan ook de naam Aphyosemion exiguum eens mee, want er zijn genoeg bewijzen te vinden om aan te tonen dat de grens tussen Aphyosemion exiguum en Aphyosemion bualanum/elberti niet te trekken is. Tenslotte is die naam al 13 jaar ouder en al 84 jaar goed bekend. Wie kan dit eens goed uitleggen?
Intussen ben ik wel wat kwijtgeraakt. Maar ja, waar 50.000 soorten planten en dieren op het punt staan uit te sterven, zal het waarschijnlijk aan slechts weinigen opvallen dat ook Aphyosemion bualanum is verdwenen. Maar het is wel even slikken en erg moeilijk wennen....
© Jaap Vlaming & KFN 1996 -2001.